Gora berbenak!

BERRIAn argitaratua martxoan, badirudi eztabaida pixkat piztu duela. Igande honetako BERRIAn erreportaia, igandekarian.

Bereziak izaten ziren berbenak herriko festetan. Harrituko zarete agian aldarri txiki honekin, baina hura zen gozada eta dantzarako gogoa!

Berbenek gure herrian izan duten garrantziaz uste dut ez dela nahikoa hitz egin. Zubi-lan garrantzitsua egin zuten: rock kulturaren zabalpena eta kantu ospetsuen euskaratzea, plazak dantzan jartzea, gure lehen moxkor-dantzariak girotzea.

Gertatu izan zait, ingelesezko rock kantu ezagun bat euskarazko bertsioagatik ezagutzen dudala, eta hori gure berbeneroei esker izan da. Nahikoa eskertu al diegu? Norbait akordatzen al da haiekin?

Tarteka gertatzen da: kantu bat bilatzen hasten zara, adibidez "euskal" hitza daramana. Eta bapatean Egan-en kantu bat agertzen zaizu, edo Minxoriak-ena. Kuriositateak zizta egin eta jaisten hasten zara. Kantua jarri eta giro oso bat etortzen zaizu burura: txoznak, jendea alaiki, jaia. Jaigiro liriko-alaigarri bat, ni behintzat hunkitzen nauena.

Hori bai: pixkat koxkortu ginenean, beste euskal musikaruntz edota atzerriko musikaruntz belarriak luzatuz, txozna-gunera iritsi eta, "berbena gaurkoan ere!", hura zen kexu nagusia. Errebeldia harek gustoko musika haratago bilatzera eraman gintuen, musika-haritik tiraka, lehenik hemen genuenari baina gero saltoa eginez anglosaxoi kulturako taldeetara, edota bestelako iturriak bilatuz.

Baina orain, perspektiba zabal batetik begiratuta, berbenek sozializazio eta euskalduntze lan haundia egin zutela aitortu beharra dago. Sozializazioa, rock musika eta musika berriak gizarteratu zituztelako. Eta euskalduntzea, askotan kantu propio edo bertsionatuen bitartez gurera ekarri zutelako atzerriko musika, eta euskaraz gainera. Lan handia egin zuten gure musika-kulturaren oinarriak jartzeko, eta geroko rock uholde guztia ezin da ulertu haiek gabe.

Gerora bai: Sutagar, Negu Gorriak, Delirium Tremens; maketa eta kaseten trukea institutuan; Red Hot Chilli Peppers, Faith No More, Nirvana; Londresera joandako lagunaren diskoak kopiatzen ibiltzen ginenekoak; Bad Religion, Fugazi, Public Enemy; guraso batek lagunduta gure lehen kontzertu handia (nirea Public Enemy-rena, La Casillan); Bap, M-ak, Hertzainak; gure lehen kontzertuak gaztetxetan.

Baina gure lehen-lehen esperientzia musikala ez al zen izan berbenen eskutik, herriko plazetan? Nirea bai behintzat. Hortaz, gora berbenak!

Gaur egun sortu da figura berria: dj "berbeneroa". Plaza askotan ikusiko dituzu irrati-formulako kantuak jartzen, edo tabernetan, edota ezkontzetan. Ondo dago, euskarazko musikari tartea eginez gero noski, baina orokorrean filosofia motz xamarra izaten dute.

Erronka garrantzitsu bat ikusten dut beraz: dantzan jarriko gaituen euskarazko musikari beharrezko atentzioa ematea, bai sortzaile bai entzuleen aldetik. Eta musika dantzagarri gaurkotuaz hitz egiten dut, inolako konplexurik gabe egingo dena egungo tekno-pop-dance-elektro-hiphop-rock nahasketa horretatik jaiotako mistura horren aurrean.